رساله دکتری روح الله مهدیون
چکیده
سنجش و بررسی کیفیت دغدغه همه سازمان‌ها است ولی در
سازمان‌های آموزشی این چالش بدلیل ماهیت انتزاعی و ذینفع‌مدار کیفیت نمود خیلی
بیشتری دارد. در این میان مراکز و موسسات یادگیری الکترونیکی بدلیل نوپا بودن و
تغییر پارادایم یادگیری از دشواری مضاعفی در برخورد با کیفیت روبرو هستند. هدف
پژوهش حاضر کاوش، توصیف و تبیین فرآیند تضمین کیفیت در مراکز یادگیری الکترونیکی
است. در این راستا از رویکرد تحقیق آمیخته اکتشافی، ابتدا رویکرد کیفی نظریه
برخاسته از داده‌ها و سپس رویکرد کمی تحقیق زمینه‌یابی از نوع همبستگی، سود جسته
شده است. جامعه آماری پژوهش حاضر در بخش کیفی مدیران مراکز یادگیری الکترونیکی،
اعضاء هیات علمی، خبرگان موضوع یادگیری الکترونیکی، خبرگان کیفیت در آموزش‌عالی و
سیاستگذاران، بودند که تعداد 16 نفر از میان آنها بصورت هدفمند جهت انجام مصاحبه
عمیق انتخاب شدند و مصاحبه‌ها تا آنجا ادامه یافت که داده‌ها به اشباع نظری رسیدند.
جهت تجزیه و تحلیل داده‌های کیفی از کدگذاری باز، محوری و انتخابی استفاده شد.
نتایج گویای آنست که 173 گزاره مفهومی اولیه با 32 مقوله فرعی و 15گزاره مقوله‌ای
اصلی در قالب ابعاد 6 گانه مدل پارادایمی شامل: شرایط علّی (3 مقوله)؛ پدیده
اصلی(کیفیت یادگیری)؛ راهبرد (3 مقوله)؛ زمینه (2مقوله)؛ شرایط محیطی(3 مقوله)؛
پیامد (3 مقوله)، شناسایی و روابط بین آنها در قالب مدل پارادایمی ترسیم و ارائه
شد. در پایان پژوهش کیفی بر اساس مفاهیم کلیدی و الگوی پارادایمی پرسشنامه‌ای تنظیم
و پاسخ 153 نفر از مدرسان، کارکنان تخصصی و متخصصان یادگیری الکترونیکی دریافت شد.
داده‌های کمی در قالب تحلیل توصیفی داده‌ها، تحلیل عاملی مرتبه اول و دوم و مدل
معادلات ساختاری تجزیه و تحلیل شدند. نتایج آزمون مدل کمی که منتج از فرضیات برآمده
از مدل کیفی بود، کلیت مدل پارادایمی را با اندکی اصلاحات مورد تایید قرار داد.
واژه‌های کلیدی: تضمین کیفیت، بهبود کیفیت، یادگیری الکترونیکی، روش
تحقیق آمیخته، نظریه برخاسته از داده‌ها و آموزش‌عالی
